Van der Lubbe is bekend geworden als de brandstichter van het Duitse Rijksdaggebouw (der Reichstag) in Berlijn op 27 februari 1933. Dit was ongeveer een maand nadat Adolf Hitler op 30 januari 1933 rijkskanselier van Duitsland was geworden.

Sommige historici betwijfelen of Van der Lubbe wel de brand had gesticht. Er wordt gespeculeerd dat de nazi's zelf de Rijksdag in brand hadden gestoken.

De net aan de macht gekomen nazi's kwam de brand goed van pas. Ze gebruikten het als aanleiding om met diverse politieke tegenstanders, waaronder vooral veel communisten, hardhandig af te rekenen. Al in de nacht van de brand werd het hoofdkantoor van de KPD doorzocht en duizenden partijleden gearresteerd.

Duitsland wordt in 1921 veroordeeld tot het betalen van 269 miljard goudmark als tegemoetkoming voor de schade in de Eerste Wereldoorlog.

De Hitlerjugend werd in 1922 opgericht, maar stelde de eerste jaren niet veel voor. Op 27 juli 1926 werd de Hitlerjugend pas door Adolf Hitler goedgekeurd. In 1932, het laatste jaar van de Weimarrepubliek, had de Hitlerjugend ongeveer 100.000 leden.

Lidmaatschap van de Hitlerjugend werd verplicht in 1939 voor alle jongeren boven 17 jaar, en in 1941 voor alle jongeren ouder dan 10 jaar. Toch wisten nog vier miljoen jongeren buiten de Hitlerjugend te blijven, ondanks de zware straffen die ze hiermee riskeerden. Wie zich toch niet aanmeldde, werd door de Hitlerjugend van het huisadres opgehaald en in een demonstratieve stoet meegenomen.

Jongens moesten al snel voorbereid worden op het leven van een Duits soldaat, die zonder nadenken de bevelen van de Führer opvolgt. Meisjes moesten worden opgeleid tot gezonde vrouwen: die moesten zorgen voor zoveel mogelijk arische kinderen. De jeugd moest worden bijgebracht dat sterven voor het vaderland het allerhoogste goed was en de hoogste eer die een man kon behalen. Eens zou die jeugd namelijk de leiding vormen van het Grootduitse Rijk en alles waarvoor het nationaalsocialisme zich zo had ingespannen. Ze moesten worden opgeleid om de Führer en het Reich te dienen.

In de nacht van 30 juni 1934 werd de top van de SA geliquideerd. Met drie miljoen leden was de SA, althans getalsmatig, uitgegroeid tot de sterkste sub-organisatie van de NSDAP, de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij. Aanvankelijk recruteerde de SA zijn leden uit veteranen van de ‘Grote Oorlog.’ Velen hadden als ‘Frontschwein’ in de loopgraven gestaan. Behalve de SA waren er nog andere organisaties die hun leden wierven onder veteranen, zoals de communistische Rotfrontkämpferbund. Geüniformeerd en gewapend trokken knokploegen die tot de SA en de Rotfrontkämpferbund behoorden, door de straten van Duitsland en gingen elkaar te lijf.