Op het moment dat op 10 mei 1940 de Duitsers Nederland binnenvielen, bevond een groot deel van de koopvaardij schepen zich buitengaats. Het scheepvaartbesluit van de Nederlandse regering in ballingschap verplichtte de bemanning om zich ten dienste te stellen van de oorlog. Dus bleven ze de oceanen bevaren voor koningin en Vaderland, met constant gevaar voor eigen leven.

Het ging om zo’n 850 schepen. Dat waren vrachtschepen en tankers, maar ook passagiersschepen, sleepboten en kustvaarders, met in totaal 18.000 bemanningsleden, van wie 12.000 Nederlanders. De schepen werden ingezet voor troepentransport en vervoer van materiaal. Zelf nauwelijks bewapend, werden ze onderweg regelmatig bestookt door Duitse onderzeeërs en vliegtuigen. Hierdoor ging bijna de helft verloren.

In die gruwelijke jaren zijn 3.600 zeelieden op Nederlandse schepen om het leven gekomen.